Rozwój uzębienia
Czy zastanawiałaś/eś się kiedyś, po co ludziom są zęby mleczne? Jakie mają znaczenie i dlaczego warto je leczyć, skoro i tak wypadną?
Powszechnie można spotkać się z opinią, że zęby mleczne nie są istotne – w końcu wypadną, więc nie ma znaczenia, czy są zdrowe, czy zaatakowane próchnicą. To jednak błędne podejście, które może prowadzić do poważnych, nieodwracalnych problemów w dorosłym życiu.
Jak rozwija się uzębienie?
Dziecko przychodzi na świat z bezzębnymi dziąsłami, ale w kości szczęki i żuchwy znajdują się już zawiązki zębów mlecznych, które powstają w 30–40 dniu życia płodowego. Około 14–15 tygodnia ciąży zaczynają rozwijać się zawiązki zębów stałych. Już na etapie ciąży istnieją czynniki wpływające na przyszły stan uzębienia człowieka.
Pierwszych zębów mlecznych w jamie ustnej niemowlęcia można spodziewać się między 6. a 10. miesiącem życia. Do około 3. roku życia dziecko ma już komplet 20 zębów mlecznych – po 10 w szczęce i w żuchwie (4 siekacze, 2 kły, 4 trzonowce w każdym łuku).
Prawidłowe uzębienie mleczne ma charakterystyczne cechy:
- zęby ustawione są w półkolach,
- górne siekacze lekko nachodzą na dolne,
- między zębami znajdują się naturalne przerwy, które z czasem się powiększają,
- linie pośrodkowe górnych i dolnych zębów pokrywają się z linią symetrii ciała,
- za ostatnimi trzonowcami linia jest płaska, podobnie jak płaszczyzna zgryzu.
Z czasem zęby mleczne zaczynają się ścierać, robią się bardziej płaskie, przerwy między nimi się powiększają – to naturalny proces przygotowujący jamę ustną do wymiany uzębienia na stałe.
Wymiana zębów mlecznych na stałe
Około 6. roku życia pojawia się pierwszy ząb stały – pierwszy trzonowiec. Co ciekawe, w tym czasie żaden ząb mleczny jeszcze nie wypada. Zęby stałe stopniowo uzupełniają łuk zębowy:
- Pierwsze wyrzynają się trzonowce stałe, tzw. „szóstki”, które rodzice często przeoczają.
- Następnie pojawiają się siekacze dolne, a potem górne.
- Po wyrznięciu siekaczy następuje przerwa w wymianie uzębienia trwająca około 1–1,5 roku.
- Przedtrzonowce i kły wyrzynają się w wieku 10–12 lat.
- Drugie trzonowce stałe pojawiają się w wieku około 12–13 lat.
Dopiero w wieku 12–13 lat dziecko ma pełny zestaw 28 zębów stałych. Zęby mądrości mogą pojawić się znacznie później – a u niektórych osób nie wyrzynają się wcale.
Uzębienie stałe również ma swoje fizjologiczne cechy:
- górny łuk przyjmuje kształt półelipsy, dolny paraboli,
- zęby stoją ciasno i stykają się w punktach stycznych,
- górne siekacze nachodzą na dolne na 1/3 ich wysokości,
- kły ustawiają się w tzw. pierwszej klasie kłowej,
- pierwsze trzonowce spełniają warunki pierwszej klasy Angle’a.
Wspólną cechą uzębienia mlecznego i stałego jest pokrywanie się linii pośrodkowych łuku górnego i dolnego z linią symetrii ciała.
Dlaczego warto dbać o zęby mleczne?
Znając już podstawowe cechy uzębienia mlecznego i stałego, łatwiej zrozumieć, dlaczego stan mleczaków jest tak ważny. Ich zdrowie ma wpływ na:
- prawidłowy rozwój kości szczęk i żuchwy,
- właściwe ustawienie zębów stałych,
- rozwój mowy i prawidłowe żucie,
- estetykę uśmiechu i pewność siebie dziecka.
Zaniedbanie leczenia zębów mlecznych lub przedwczesna ich utrata może prowadzić do przesunięć w łuku zębowym, wad zgryzu i problemów ortodontycznych w dorosłym życiu.
Artykuł przygotowany przez GlamSmile realizacja sponsorska.
dzieci edukacja edukacja dzieci GlamSmile Magda Linette Foundation rozwój dzieci stomatolog
Last modified: 1 sierpnia, 2025
